(Ten rozdział pochodzi z książki Deutsch mit Akkusativ und Pommes, bitte!Książkę można nabyć w formacie PDF klikając TU lub czytać na blogu. Co jakiś czas będę publikował kolejne rozdziały. Życzę miłej lektury!)

Rodzajniki sprawiają ogromne problemy uczącym się języka niemieckiego. W tym rozdziale wyjaśnię na podstawie różnych przykładów, jak korzystać z tabel gramatycznych, które przedstawiają odmianę rodzajnika nieokreślonego i określonego.

Rodzajnika nieokreślonego używamy, jak sama nazwa wskazuje, wtedy gdy mówimy o rzeczach bliżej nieokreślonych. Natomiast rodzajnika określonego używamy, kiedy mówimy o rzeczach bliżej określonych. Rodzajniki odmienia się przez przypadki. W języku niemieckim wyróżniamy cztery przypadki: Nominativ, Akkusaativ, Dativ i Genitiv.
Omówię tylko trzy przypadki (Nominativ, Akkusativ, Dativ), które – moim zdaniem – odgrywają najważniejszą rolę w języku niemieckim i które zaliczam do podstaw.
Na każdy rodzajnik określony przypada rodzajnik nieokreślony, np.:
der – ein (rodzaj męski),
die – eine (rodzaj żeński),
das – ein (rodzaj nijaki).
Przejdźmy zatem do rodzajników w Nominativie.

Nominativ, der – ein (rodzaj męski)
Chcąc powiedzieć: To jest mężczyzna (pytanie kto? co? to jest = mężczyzna = Nominativ), musimy użyć rodzajnika nieokreślonego, ponieważ mówimy o jakimś tam mężczyźnie, bliżej nieokreślonym, nie wiemy, o jakiego mężczyznę chodzi.
Jeśli wiemy, że mężczyzna – Mann ma rodzajnik określony der, to musimy
użyć rodzajnika nieokreślonego ein.

Czyli: Das ist ein Mann.

Chcąc powiedzieć: Ten mężczyzna jest duży (pytanie kto? co? to jest = mężczyzna = Nominativ), musimy użyć rodzajnika określonego, ponieważ mówimy o tym konkretnym mężczyźnie, o którym wcześniej wspomnieliśmy.
Jeśli wiemy, że mężczyzna – Mann ma rodzajnik określony der, to musimy
użyć teraz rodzajnika określonego der.

Czyli: Der Mann ist groß.

Nominativ, die – eine (rodzaj żeński)
Chcąc powiedzieć: To jest kobieta (pytanie kto? co? to jest = kobieta = Nominativ), musimy użyć rodzajnika nieokreślonego, ponieważ mówimy o jakiejś tam kobiecie, bliżej nieokreślonej, nie wiemy, o jaką kobietę chodzi.
Jeśli wiemy, że kobieta – Frau ma rodzajnik określony die, to musimy użyć rodzajnika nieokreślonego eine.

Chcąc powiedzieć: Ta kobieta jest ładna (pytanie kto? co? to jest = kobieta = Nominativ), musimy użyć rodzajnika określonego, ponieważ mówimy o tej konkretnej kobiecie, o której wcześniej wspomnieliśmy.
Jeśli wiemy, że kobieta – Frau ma rodzajnik określony die, to musimy użyć teraz rodzajnika określonego die.

Nominativ, das – ein (rodzaj nijaki)
Chcąc powiedzieć: To jest dziecko (pytanie kto? co? to jest = dziecko = Nominativ), musimy użyć rodzajnika nieokreślonego, ponieważ mówimy o jakimś tam dziecku, bliżej nieokreślonym, nie wiemy, o jakie dziecko chodzi.
Jeśli wiemy, że dziecko – Kind ma rodzajnik określony das, to musimy użyć rodzajnika nieokreślonego ein.

Chcąc powiedzieć: To dziecko jest małe (pytanie kto? co? to jest= dziecko = Nominativ) musimy użyć rodzajnika określonego, ponieważ mówimy o tym konkretnym dziecku, o którym wcześniej wspomnieliśmy. Jeśli wiemy, że dziecko – Kind ma rodzajnik określony das, to musimy użyć rodzajnika określonego das.

Liczba mnoga
Liczba mnoga w Nominativie nie posiada rodzajnika nieokreślonego a rodzajnik określony jest zawsze die. Np.: Das sind Kinder. / Die Kinder sind klein.

Ciąg dalszy nastąpi… Kolejna część będzie dotyczyć rodzajników w Akkusativie.