Czas przeszły Präteritum
Czas przeszły Präteritum (czas przeszły)
Czas przeszły Präteritum używany jest najczęściej w krótkich opowiadaniach, w bajkach, w baśniach itp. W czasie przeszłym Präteritum/Imperfekt, opisujemy wydarzenia, które zaczęły się w przeszłości i w przeszłości sie zakończyły. Czas raczej nie używany zbyt często w języku potocznym. Używa się go w połączeniu z innymi czasami, aby precyzyjniej odróżnić od siebie wydarzenia czasowo.
W mowie potocznej najczęściej używanymi czasownikami w Präteritum są haben (mieć) i sein (być)
hatten – mieć w czasie przeszłym
- ich – hatte
- du – hattest
- er/sie/es – hatte
- wir – hatten
- ihr – hattet
- sie/ Sie – hatten
waren – być w czasie przeszłym
- ich – war
- du – warst
- er/sie/es – war
- wir – waren
- ihr – wart
- sie/ Sie – waren
Dla porównania:
Präsens – czas teraźniejszy: Ich habe einen Hund. – Mam psa.
Präteritum – czas przeszły: Ich hatte einen Hund. – Miałem psa.
Präsens – czas teraźniejszy: Ich bin glücklich. – Jestem szczęśliwy.
Präteritum – czas przeszły: Ich war glücklich. – byłem szczęśliwy.
Czas przeszły Perfekt bez przedrostka ge- .
Czas przeszły Perfekt bez przedrostka ge- .
W języku niemieckim funkcjonują czasowniki, które nie będą miały przedrostka ge– w czasie przeszłym Perfekt.
Są to czasowniki zaczynające się na be-, ent-, er-, ge-, miss-, ver-, zer-
Np. bekommen, erlauben, genießen, entnehmen, missverstehen, verderben, zerbrechen,
Czasowniki, które kończą się na –ieren też nię będą miały prefixu ge- i będą kończyć się w czasie przeszłym na –iert. Np. spazieren – spaziert, fotografieren – fotografiert, diskutieren – diskutiert.
Czasowniki rozdzielnie złożone i czas przeszły Perfekt.
Czasowniki rozdzielnie złożone i czas przeszły Perfekt.
W przypadku czasowników rozdzielnie złożonych takich jak np. aufmachen – otwierać czy zumachen – zamykać, przedrostek ge- trafia między przedrostek czasownika a podstawę czasownika. Np. aufgemacht, zugemacht.
A czym jest w ogóle jest czasownik rozdzielnie złożony? To czasownik, którego przedrostek zmienia znaczenie wyrazu. Porównując to do języka polskiego…
pić – wypić, napić, przepić. Przedrostki wyrazu pić wy-, na-, prze-, zmieniają jego znaczenie.
Porównując jeszcze konstrukcję zwykłego zdanie polskiego z niemieckim z czasownikiem rozdzielnie złożonym, wyglądałoby to tak.
Przedrostek czasownika rozdzielnie złożonego trafia w zdaniu zwykłym na koniec zdania.
Wersja konstrukcji polskiej: On przepił swój majątek.
Wersja konstrukcji niemieckiej: On pił swój majątek prze.
Przykład:
Czas teraźniejszy: Er macht das Fenster auf.
Czas przeszły Perfekt: Er hat das Fenster aufgemacht.
Czas przeszły Perfekt
Czas przeszły Perfekt (zakończona teraźniejszość) służy do opisywania wydarzeń, które zaczęły się w przeszłości i mają swoją kontynuacje / skutek w teraźniejszości.
Np. Ich habe mein Bein gebrochen und ich trage jetzt einen Gips. – Złamałem nogę i noszę teraz gips. Kontynuacja / skutek widoczny jest w tym, że noszę teraz gips.
Czas przeszły Perfekt używany jest na codzień w mowie potocznej i składa się z dwóch czasowników posiłkowych sein – być i haben – mieć oraz z imiesłowu czasu przeszłego np. gemacht (gemacht to imiesłów czasu przeszłego czasownika machen – robić. Czyli gemacht to forma czasu przeszłego czasownika machen- robić). Czasownik posiłkowy sein lub haben znajduje się na drugim miejscu w zdaniu a imiesłów czasu przeszłego znajduje się na końcu zdania. Czasownika posiłkowego sein używamy, kiedy jest wykonywany jakiś ruch z punktu A do punktu B (np. jadę samochodem z Krakowa do Berlina – przemieszczam się) lub występuje zmiana stanu (np. spałem i się obudziłem. Czyli zmieniłem stan ze snu na jawę) a czasownika posiłkowego haben używamy w każdym innym przypadku, czyli jeśli nie mamy do czynienia z żadnym z wcześniej wymienionych przypadków. Przy czasownikach regularnych tworzymy formę przeszłą w bardzo prosty sposób. Jeśli mamy czasownik np. machen, to dołączamy do niego prefix ge- i zamiast końcówki -en wstawiamy końcówkę –t. machen – gemacht. Np.
machen – robić – gemacht
Ich habe Hausaufgaben gemacht. – Robiłem/Zrobiłem zadanie domowe.
(zrobiłem zadanie domowe, więc ani nie zmieniłem stanu ani nie przemieszczałem się dlatego został użyty czasownik posiłkowy haben)
gehen – iść – gegangen
Ich bin nach Hause gegeangen. – Szedłem / Poszedłem do domu.
(poszedłem do domu, więc szedłem z punktu A do punktu B)
Jeśli chodzi o formę przeszłą czasowników nieregularnych, to do czasownika dodajemy prefix ge- a sufix, końcówka to –en. Np. fahren – jechać – gefahren. Jednak czasowniki nieregularne potrafią zmieniać swoją formę na różne sposoby najlepiej zajrzyj do listy czasowników nieregularnych którą znajdziesz tu na stronie.
Czas teraźniejszy Präsens
Czas teraźniejszy Präsens służy do, jak sama nazwa wskazuje, wyrażania wydarzeń mających miejsce w teraźniejszości. Zasada jest prosta. Odmieniony czasownik znajduje się na drugim miejscu w zdaniu.
Ich gehe nach Hause. – Idę do domu.
wzór:
(1)podmiot + (2)czasownik +(3) reszta zdania.