Wszystkie wpisy, których autorem jest AKI Arkadiusz Gerlic
Stopniowanie przymiotnika – ćwiczenia 2
Czas przeszły Präteritum
Czas przeszły Präteritum (czas przeszły)
Czas przeszły Präteritum używany jest najczęściej w krótkich opowiadaniach, w bajkach, w baśniach itp. W czasie przeszłym Präteritum/Imperfekt, opisujemy wydarzenia, które zaczęły się w przeszłości i w przeszłości sie zakończyły. Czas raczej nie używany zbyt często w języku potocznym. Używa się go w połączeniu z innymi czasami, aby precyzyjniej odróżnić od siebie wydarzenia czasowo.
W mowie potocznej najczęściej używanymi czasownikami w Präteritum są haben (mieć) i sein (być)
hatten – mieć w czasie przeszłym
- ich – hatte
- du – hattest
- er/sie/es – hatte
- wir – hatten
- ihr – hattet
- sie/ Sie – hatten
waren – być w czasie przeszłym
- ich – war
- du – warst
- er/sie/es – war
- wir – waren
- ihr – wart
- sie/ Sie – waren
Dla porównania:
Präsens – czas teraźniejszy: Ich habe einen Hund. – Mam psa.
Präteritum – czas przeszły: Ich hatte einen Hund. – Miałem psa.
Präsens – czas teraźniejszy: Ich bin glücklich. – Jestem szczęśliwy.
Präteritum – czas przeszły: Ich war glücklich. – byłem szczęśliwy.
Czas przeszły Perfekt bez przedrostka ge- .
Czas przeszły Perfekt bez przedrostka ge- .
W języku niemieckim funkcjonują czasowniki, które nie będą miały przedrostka ge– w czasie przeszłym Perfekt.
Są to czasowniki zaczynające się na be-, ent-, er-, ge-, miss-, ver-, zer-
Np. bekommen, erlauben, genießen, entnehmen, missverstehen, verderben, zerbrechen,
Czasowniki, które kończą się na –ieren też nię będą miały prefixu ge- i będą kończyć się w czasie przeszłym na –iert. Np. spazieren – spaziert, fotografieren – fotografiert, diskutieren – diskutiert.
Czasowniki rozdzielnie złożone i czas przeszły Perfekt.
Czasowniki rozdzielnie złożone i czas przeszły Perfekt.
W przypadku czasowników rozdzielnie złożonych takich jak np. aufmachen – otwierać czy zumachen – zamykać, przedrostek ge- trafia między przedrostek czasownika a podstawę czasownika. Np. aufgemacht, zugemacht.
A czym jest w ogóle jest czasownik rozdzielnie złożony? To czasownik, którego przedrostek zmienia znaczenie wyrazu. Porównując to do języka polskiego…
pić – wypić, napić, przepić. Przedrostki wyrazu pić wy-, na-, prze-, zmieniają jego znaczenie.
Porównując jeszcze konstrukcję zwykłego zdanie polskiego z niemieckim z czasownikiem rozdzielnie złożonym, wyglądałoby to tak.
Przedrostek czasownika rozdzielnie złożonego trafia w zdaniu zwykłym na koniec zdania.
Wersja konstrukcji polskiej: On przepił swój majątek.
Wersja konstrukcji niemieckiej: On pił swój majątek prze.
Przykład:
Czas teraźniejszy: Er macht das Fenster auf.
Czas przeszły Perfekt: Er hat das Fenster aufgemacht.
Czas przeszły Perfekt
Czas przeszły Perfekt (zakończona teraźniejszość) służy do opisywania wydarzeń, które zaczęły się w przeszłości i mają swoją kontynuacje / skutek w teraźniejszości.
Np. Ich habe mein Bein gebrochen und ich trage jetzt einen Gips. – Złamałem nogę i noszę teraz gips. Kontynuacja / skutek widoczny jest w tym, że noszę teraz gips.
Czas przeszły Perfekt używany jest na codzień w mowie potocznej i składa się z dwóch czasowników posiłkowych sein – być i haben – mieć oraz z imiesłowu czasu przeszłego np. gemacht (gemacht to imiesłów czasu przeszłego czasownika machen – robić. Czyli gemacht to forma czasu przeszłego czasownika machen- robić). Czasownik posiłkowy sein lub haben znajduje się na drugim miejscu w zdaniu a imiesłów czasu przeszłego znajduje się na końcu zdania. Czasownika posiłkowego sein używamy, kiedy jest wykonywany jakiś ruch z punktu A do punktu B (np. jadę samochodem z Krakowa do Berlina – przemieszczam się) lub występuje zmiana stanu (np. spałem i się obudziłem. Czyli zmieniłem stan ze snu na jawę) a czasownika posiłkowego haben używamy w każdym innym przypadku, czyli jeśli nie mamy do czynienia z żadnym z wcześniej wymienionych przypadków. Przy czasownikach regularnych tworzymy formę przeszłą w bardzo prosty sposób. Jeśli mamy czasownik np. machen, to dołączamy do niego prefix ge- i zamiast końcówki -en wstawiamy końcówkę –t. machen – gemacht. Np.
machen – robić – gemacht
Ich habe Hausaufgaben gemacht. – Robiłem/Zrobiłem zadanie domowe.
(zrobiłem zadanie domowe, więc ani nie zmieniłem stanu ani nie przemieszczałem się dlatego został użyty czasownik posiłkowy haben)
gehen – iść – gegangen
Ich bin nach Hause gegeangen. – Szedłem / Poszedłem do domu.
(poszedłem do domu, więc szedłem z punktu A do punktu B)
Jeśli chodzi o formę przeszłą czasowników nieregularnych, to do czasownika dodajemy prefix ge- a sufix, końcówka to –en. Np. fahren – jechać – gefahren. Jednak czasowniki nieregularne potrafią zmieniać swoją formę na różne sposoby najlepiej zajrzyj do listy czasowników nieregularnych którą znajdziesz tu na stronie.